ÖZET

Amaç:

Bu çalışmanın amacı YouTube’da yer alan osteoporoz hakkındaki Türkçe videolarda hangi bilgilerin verildiğini değerlendirmek ve video kalitesi ile güvenilirliğini belirlemektir.

Gereç ve Yöntem:

YouTube’da osteoporoz ile ilgili ilk 50 Türkçe video kalite, güvenilirlik ve bilgi düzeyi açısından değerlendirildi. YouTube’da ilgili içerik için iki arama yapıldı ve iki ortopedi cerrahı videoları eş zamanlı olarak değerlendirdi. Video içeriğinin kalitesini değerlendirmek için Global Kalite skoru (GKS) (0-5) ve DISCERN (15-75) puanlama sistemleri kullanıldı. Osteoporoza Spesifik ölçek (1-29) ile videolarda osteoporoza özgü hangi bilgilerin verildiği sorgulanırken, video kaynak bilgilerinin doğruluğu Amerikan Tabipler Birliği Dergisi (JAMA) skoru (1-4) ile değerlendirildi. İzlenme, yorum, beğeni, beğenmeme sayıları ile YouTube’a yüklenme tarihleri ve videoların süreleri ile ilgili açıklayıcı veriler kaydedildi. Videoların popülaritesi video güç endeksi ile değerlendirildi.

Bulgular:

Videolarda verilen mesajlar göz önüne alındığında en sık verilen bilgi 41 video ile “kemik kitlesinde azalma” idi. Bunu “osteoporozun kırık riski oluşturması” ve “osteoporoz için risk faktörlerinin olduğu” izlemekteydi. Osteoporoza spesifik skor 8,92 ile düşüktü. Ortalama DISCERN skoru 25,020 (15-75) ve ortalama GKS 1,98 (0-5) ile düşük kaliteyi göstermekteydi. Video kaynağının sorgulandığı JAMA skoru (1-4) 1,66 ile düşük güvenilirlik seviyesi göstermekteydi. Sağlık profesyonelleri dışındaki kişiler tarafından hazırlanan osteoporoz hakkındaki videoların popülaritesi daha fazlaydı (82,25 vs 56,80) (cc=0,296, p=0,037).

Sonuç:

YouTube üzerinde osteoporoz hakkında yer alan videoların içeriği genel olarak yetersiz veya hatalıdır. Uluslararası kılavuzları baz alan daha yüksek kalitede ve bilgi seviyesinde videolar hazırlanması, hasta uyumu ve osteoporoza yönelik kamu farkındalığının artırılmasına katkı sağlayabilir.

References

Camacho PM, Petak SM, Binkley N, Clarke BL, Harris ST, Hurley DL, et al. AMERICAN ASSOCIATION OF CLINICAL ENDOCRINOLOGISTS AND AMERICAN COLLEGE OF ENDOCRINOLOGY CLINICAL PRACTICE GUIDELINES FOR THE DIAGNOSIS AND TREATMENT OF POSTMENOPAUSAL OSTEOPOROSIS - 2016--EXECUTIVE SUMMARY. Endocr Pract 2016;22:1111-8.

Cauley JA. Public health impact of osteoporosis. J Gerontol A Biol Sci Med Sci 2013;68:1243-51.

Cosman F, de Beur SJ, LeBoff MS, Lewiecki EM, Tanner B, Randall S, et al. Clinician’s Guide to Prevention and Treatment of Osteoporosis. Osteoporos Int 2014;25:2359-81.

Alvaro R, Pennini A, Zannetti EB, Cittadini N, Feola M, Rao C, et al. Bone care nurses and the evolution of the nurse’s educational function: the Guardian Angel(®) research project. Clin Cases Miner Bone Metab 2015;12:43-6.

Wright NC, Looker AC, Saag KG, Curtis JR, Delzell ES, Randall S, et al. The recent prevalence of osteoporosis and low bone mass in the United States based on bone mineral density at the femoral neck or lumbar spine. J Bone Miner Res 2014;29:2520-6.

Tuzun S, Eskiyurt N, Akarirmak U, Saridogan M, Senocak M, Johansson H, et al. Incidence of hip fracture and prevalence of osteoporosis in Turkey: the FRACTURK study. Osteoporos Int 2012;23:949-55.

Keskin Y, Cekin MD, Gunduz H, Luleci NE, Giray E, Sur H, et al. The Prevalence of Osteoporosis in the Thrace Region of Turkey: A Community-Based Study. Türkiye Fiziksel Tip ve Rehabilitasyon Dergisi 2014;60:335-40.

Tejada-Llacsa PJ, Díaz-Sánchez PC, Villagaray-Pacheco NI, Meregildo-Silverio MR, Cabello-León E. What Messages About Osteoporosis Are Offered in Spanish Videos on YouTube? J Clin Rheumatol 2020;26(7S Suppl 2):S199-204.

Yazdany J, Panopalis P, Gillis JZ, Schmajuk G, MacLean CH, Wofsy D, et al. A quality indicator set for systemic lupus erythematosus. Arthritis Rheum 2009;61:370-7.

Slomian J, Reginster JY, Gaspard U, Streel S, Beaudart C, Appelboom G, et al. Exploring the interest in and the usage of the internet among patients eligible for osteoporosis screening. Calcif Tissue Int 2015;96:518-26.

MacLeod MG, Hoppe DJ, Simunovic N, Bhandari M, Philippon MJ, Ayeni OR. YouTube as an information source for femoroacetabular impingement: a systematic review of video content. Arthroscopy 2015;31:136-42.

Erdem MN, Karaca S. Evaluating the Accuracy and Quality of the Information in Kyphosis Videos Shared on YouTube. Spine (Phila Pa 1976) 2018;43:E1334-9.

Charnock D, Shepperd S, Needham G, Gann R. DISCERN: an instrument for judging the quality of written consumer health information on treatment choices. J Epidemiol Community Health 1999;53:105-11.

Silberg WM, Lundberg GD, Musacchio RA. Assessing, controlling, and assuring the quality of medical information on the Internet: Caveant lector et viewor--Let the reader and viewer beware. JAMA 1997;277:1244-5.

Rozenfeld Y, Johnson T, Klug C. Assessing interest in an osteoporosis website: a survey among women eligible for osteoporosis screening. Osteoporos Int 2010;21:1197-204.

Drozd B, Couvillon E, Suarez A. Medical YouTube Videos and Methods of Evaluation: Literature Review. JMIR Med Educ 2018;4:e3.

Madathil KC, Rivera-Rodriguez AJ, Greenstein JS, Gramopadhye AK. Healthcare information on YouTube: A systematic review. Health Informatics J 2015;21:173-94.

Gutlapally S, Bhere D, Paide V, Gnanasam K. PMS63 EVALUATION OF THE QUALITY AND CONTENT OF OSTEOPOROSIS PATIENT EDUCATION INFORMATION AVAILABLE ON THE INTERNET. Value in Health 2010;13:A134.

Lau AY, Coiera EW. Impact of web searching and social feedback on consumer decision making: a prospective online experiment. J Med Internet Res 2008;10:e2.

Brooks FM, Lawrence H, Jones A, McCarthy MJ. YouTube™ as a source of patient information for lumbar discectomy. Ann R Coll Surg Engl 2014;96:144-6.

Celik H, Polat O, Ozcan C, Camur S, Kilinc BE, Uzun M. Assessment of the Quality and Reliability of the Information on Rotator Cuff Repair on YouTube. Orthop Traumatol Surg Res 2020;106:31-4.

Welbourne DJ, Grant WJ. Science communication on YouTube: Factors that affect channel and video popularity. Public Underst Sci 2016;25:706-18.

Cakmak F, Ozkan S, Ipekci A, Kanbakan A, Demirtakan T, Biberoglu S, et al. Transition from pandemic to infodemic: an analysis of Turkishlanguage COVID-19 YouTube videos. East Mediterr Health J 2021;27:443-51.

Yuksel B, Cakmak K. Healthcare information on YouTube: Pregnancy and COVID-19. Int J Gynaecol Obstet 2020;150:189-93.

Serinken M, Eken C, Erdemir F, Eliçabuk H, Başer A. The reliability of national videos related to the kidney stones on YouTube. Turk J Urol 2016;42:7-11.

Osteoporoz Hakkındaki Türkçe Videolarda Hangi Bilgiler Verilmektedir ve YouTube Güvenilir ve Kaliteli Bilgiler Sağlıyor mu: YouTube Videolarının Sistematik Bir Analizi

ÖZET

References