ÖZET

Amaç:

Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) hastalarında osteoporoz sıklığı artmıştır ve osteoporoz sonucunda ortaya çıkan kırıklar önemli bir morbidite nedenidir. Bu nedenle bu hastalarda kırık riskinin değerlendirilmesi ve gereken olgularda önlem alınması gereklidir. Bu çalışmada çift enerjili X-ışını absorbsiyometri (DXA) ile taranan KOAH hastalarının kırık risk değerlendirme aracı (FRAX) ile kırık riskini değerlendirmeyi ve bu hastaların tedavi durumlarını belirlemeyi amaçladık.

Gereç ve Yöntem:

Ocak 2014- Ocak 2019 tarihleri arasında Aydın Atatürk Devlet Hastanesi Fizik Tedavi Polikliniği’ne başvuran ve KOAH tanısı olan hastalar çalışmaya alındı. Sistemdeki DXA sonuçları ve son bir yıl içerisinde yapılmış olan solunum fonksiyon test sonuçları kaydedildi. Hastalar DXA sonuçlarına göre osteoporotik, osteopenik ve normal olarak 3 gruba ayrıldı. Hastalar ayrıca Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığına Karşı Küresel Girişim sınıflamasına göre A, B, C ve D olarak 4 sınıfa ayrıldı. Hastaların web üzerinden FRAX değerleri hesaplandı.

Bulgular:

Çalışmaya 95 KOAH hastası alındı. DXA değerlerine göre sınıflandırıldığında 39’u (%41,1) osteoporotik, 41’i (%43,2) osteopenik ve 15’i (%15,8) normal gruptaydı. FRAX ile hesaplanılan 10 yıllık majör osteoporotik ve kalça kırık riski en yüksek osteoporotik grupta daha sonra ise osteopenik grupta bulundu (p değerleri sırasıyla <0,001 ve <0,001). Osteoporozu olan hastaların 36’sı (%92,3) osteoporoz için medikal tedavi almışken, osteopenik grupta 13 (%31,7) hasta medikal tedavi almıştı. Osteopenik grupta tedavi almayan 28 hastanın 5’i (17,8) kalça fraktürü açısından yüksek riskli bulundu. FRAX ile yapılan değerlendirmede C ve D grubunda olan hastalarda hem majör osteoporoz riski hem de kalça fraktürü riski daha yüksekti (p değerleri sırasıyla 0,002 ve 0,002).

Sonuç:

Başta C ve D grubu olmak üzere tüm KOAH hastaları osteoporoz ve kırık riski açısından hem DXA hem de FRAX ile birlikte değerlendirilerek gereken olgularda koruyucu ve medikal tedavi planlanmalıdır.

References

Global Strategy for the Diagnosis, Management and Prevention of COPD, Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD) 2017. Available from: http://goldcopd.org

Okutan O, Ayten Ö. Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı ve Komorbiditeler. Solunum 2012;14:181-3.

Inoue D, Watanabe R, Okazaki R. COPD and osteoporosis: links, risks, and treatment challenges. Int J Chron Obstruct Pulmon Dis 2016;11:637-48.

Sindel D, Gula G. Assessment of Bone Mineral Density in Osteoporosis. Turk J Osteoporos 2015;21:23-9.

Chaplynska N, Rudnyk V. Secondary Osteoporosis in Patients with Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Galician Med J 2019;26:201916.

Akpolat V. Bone Mineral Density Measurement Methods That Are Used At Diagnosis of Osteoporosis. Dicle Med J 2008;35:216-20.

Erdem HR. Diagnostic Methods in Osteoporosis. Turkiye Klinikleri J PM&R-Special Topics 2012;5(Suppl 3):6-10.

Ogura-Tomomatsu H, Asano K, Tomomatsu K, Miyata J, Ohmori N, Kodama M, et al. Predictors of osteoporosis and vertebral fractures in patients presenting with moderate-to-severe chronic obstructive lung disease. COPD 2012;9:332-7.

Aslan A, Konya MN, Yağcı Ş, Karakoyun Ö. Is Turkish FRAX® Model Sufficient? The Analysis of Osteoporotic Fracture Risk in Turkish Population by Using Frax. Turk J Osteoporos 2014;20:21-5.

Levasseur R, Sabatier JP, Guilcher C, Guaydier-Souquières G, Costentin-Pignol V, Jean-Jacques PY, et al. Medical management of patients over 50 years admitted to orthopedic surgery for low-energy fracture. Joint Bone Spine 2007;74:160-5.

İpek A, Gafuroğlu Ü, Bodur H, Yılmaz Ö. Osteoporosis risk assessment. Turk J Phys Med Rehap 2012;58:212-9.

Tuzun S, Eskiyurt N, Akarirmak U, Saridogan M, Senocak M, Johansson H, et al. Incidence of hip fracture and prevalence of osteoporosis in Turkey: the FRACTURK study. Osteoporos Int 2012;23:949-55.

Blake GM, Fogelman I. The role of DXA bone density scans in the diagnosis and treatment of osteoporosis. Postgrad Med J 2007;83:509-17.

FRAX WHO Fracture Risk Assessment Tool. Available from:s URL: https://www.sheffield.ac.uk/FRAX/tool.aspx?country=6 Accessed June 20, 2020.

National Osteoporosis Foundation (NOF). Clinician’s guide to prevention and treatment of osteoporosis. Available from: www. nof.org; 2014 Accessed June 15, 2020.

Bestall JC, Paul EA, Garrod R, Garnham R, Jones PW, Wedzicha JA. Usefulness of the Medical Research Council (MRC) dyspnoea scale as a measure of disability in patients with chronic obstructive pulmonary disease. Thorax 1999;54:581-6.

Jones PW, Harding G, Berry P, Wiklund I, Chen WH, Kline Leidy N. Development and first validation of the COPD Assessment Test. Eur Respir J 2009;34:648-54.

Beauchamp MK, Sibley KM, Lakhani B, Romano J, Mathur S, Goldstein RS, et al. Impairments in systems underlying control of balance in COPD. Chest 2012;141:1496-503.

Roig M, Eng JJ, Macintyre DL, Road JD, Reid WD. Postural Control Is Impaired in People with COPD: An Observational Study. Physiother Can 2011;63:423-31.

Gül O, Atik OŞ, Erdoğan D, Göktaş G. Is bone microstructure different between osteopenic and osteoporotic patients with femoral neck fracture. JT Dis Relat Surg 2012;23:15-9.

Wong PK, Christie JJ, Wark JD. The effects of smoking on bone health. Clin Sci (Lond) 2007;113:233-41.

Ward KD, Klesges RC. A meta-analysis of the effects of cigarette smoking on bone mineral density. Calcif Tissue Int 2001;68:259-70.

Cornuz J, Feskanich D, Willett WC, Colditz GA. Smoking, smoking cessation, and risk of hip fracture in women. Am J Med 1999;106:311-4.

Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği. Available from: http://www.sgk.gov.tr/

Cauley JA, El-Hajj Fuleihan G, Luckey MM; FRAX(®) Position Development Conference Members. FRAX® International Task Force of the 2010 Joint International Society for Clinical Densitometry & International Osteoporosis Foundation Position Development Conference. J Clin Densitom 2011;14:237-9.

Korthoewer D, Chandran M; Endocrine and Metabolic Society of Singapore. Osteoporosis management and the utilization of FRAX®: a survey amongst health care professionals of the Asia-Pacific. Arch Osteoporos 2012;7:193-200.

Nakatoh S, Takemaru Y. Application of the fracture risk assessment tool (FRAX(®)) and determination of suitable cut-off values during primary screening in specific health check-ups in Japan. J Bone Miner Metab 2013;31:674-80.

Anar C, Yüksel Yavuz M, Güldaval F, Varol Y, Kalenci D. Assessment of osteoporosis using the FRAX method and the importance of vitamin D levels in COPD patients. Multidiscip Respir Med 2018;13:1.

Gültekin SS, Arslan MS, Topaloğlu O, Delibasi. Fracture Risk Analysis in Postmenopausal Women with the Current Methods. J Clin Anal Med 2015;6:541-4.

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Hastalarında Osteoporozu Değerlendirmede FRAX’ın Rolü

ÖZET

References