ÖZET
Amaç:
Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), günümüzde önemli bir morbidite ve mortalite nedenidir. KOAH’li hastalarda osteoporozun daha sık görüldüğü bilinmektedir. Bu çalışma, Kars ilindeki KOAH’li erkeklerde osteoporoz prevalansını ve risk faktörlerini değerlendirmeyi amaçlamıştır.
Gereç ve Yöntem:
KOAH tanısı olan 88 erkek hasta üzerinde retrospektif olarak yapılan çalışmada hastaların demografik verileri kaydedildi. Sigara kullanım süresi, steroid kullanım öyküleri dokümante edildi. Solunum fonksiyon testleri ve kemik mineral yoğunlukları dosyalarından analiz edildi.
Bulgular:
Çalışmamızda osteopeni ve osteoporoz prevalansı sırasıyla %46,5 ve %50 idi. Hastanın yaşı, sigara kullanım süresi, KOAH evresi, steroid kullanım öyküsü osteoporoz ile anlamlı olarak ilişkiliydi (p<0,05). Bu ilişki vücut kitle indeksinde gösterilemedi.
Sonuç:
KOAH’li hastalarda hastalığın ileri evre olması, sigara ve steroid kullanımı osteoporoz açısından uyarıcı olmalıdır. Erken teşhis ve tedavi başta kırık olmak üzere olası hayati komplikasyonlardan koruması yönüyle önemlidir.
References
1
Graat-Verboom L, Smeenk FW, van den Borne BE, Spruit MA, Donkers-van Rossum AB, Aarts RP et al. Risk factors for osteoporosis in Caucasian patients with moderate chronic obstructive pulmonary disease: a case control study. Bone 2012;50:1234-9.
2
Cielen N, Maes K, Gayan-Ramirez G. Musculoskeletal disorders in chronic obstructive pulmonary disease. Biomed Res Int 2014;2014:965764.
3
Karapolat H, Eyigör S, Gürgün A, Kirazli Y. Erkek COPD Hastalarında Osteoporozun Değerlendirilmesi. Türk Osteoporoz Dergisi 2007;13:70-4.
4
Ionescu AA, Schoon E. Osteoporosis in chronic obstructive pulmonary disease. Eur Respir J Suppl 2003;46:64-75.
5
Cosman F, de Beur SJ, LeBoff MS, Lewiecki EM, Tanner B, Randall S et al. Clinician’s Guide to Prevention and Treatment of Osteoporosis. Osteoporos Int 2014; 25:2359-81.
6
Ciric Z, Stankovic I, Pejcic T, Ristic L, Rancic M, Radovic M. Osteoporosis in patients with chronic obstructive pulmonary disease. Medical Archives 2012;66:385-7.
7
Rabe KF, Hurd S, Anzueto A, Barnes PJ, Buist SA, Calverley P et al. Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease: GOLD executive summary. Am J Respir Crit Care Med 2007;176:532-55.
8
Kanis JA, Melton LJ, Christiansen C, Johnston CC, Khaltaev N. The diagnosis of osteoporosis. J Bone Miner Res 1994;9:1137-41.
9
Okazaki R, Watanabe R, Inoue D. Osteoporosis Associated with Chronic Obstructive Pulmonary Disease. J Bone Metab 2016;23:111-20.
10
Kul A, Erdal A. Bone Mineral Density and Vitamin D Values in Behçet’s Disease. Turk J Osteoporos 2018;24:78-83.
11
Abbasi M, Zohal M, Atapour B, Yazdi Z. Prevalence of Osteoporosis and its Risk Factors in Men with COPD in Qazvin. Int J Chronic Dis 2016;2016:4038530.
12
Abu-Bakr SM, Eldin MMG, Hafez MR, Salem SM, Qandeel HT. Assessment of osteoporosis in patients with chronic obstructive pulmonary disease. Egyptian Journal of Chest Diseases and Tuberculosis 2014;63(3):597-602.
13
Biskobing DM. COPD and osteoporosis. Chest 2002;121:609-20.
14
Mansour OF, Bakr RM, Elwahsh RA, Zanfal AM. Osteoporosis in patients with chronic obstructive pulmonary disease. Menoufia Medical Journal 2015;28:521–524.
15
Sarıdoğan ME. Osteoporozda risk faktörlerinin değerlendirilmesi. In: Sarıdoğan ME, Gökçe-Kutsal Y, editörler. Osteoporoz tanı ve tedavi kılavuzu. İstanbul, 2005:5-25.
16
Taşoğlu Ö, Özdemir O, Kutsal YG. Osteoporozlu Hastalarda Gözardı Edilen Bir Risk Faktörü: Sigara Kullanımı. Turk J Osteoporos, 2011;17:0-0.
17
Nakamura K, Takahashi S, Oyama M, Nashimoto M, Saito T, Tsuchiya Y, et al. Incidence and risk factors associated with hip fracture in institutionalised elderly people in Japan. Age Ageing 2009;38:478-82.
18
Berecki-Gisolf J, Spallek M, Hockey R, Dobson A. Height loss in elderly women is preceded by osteoporosis and is associated with digestive problems and urinary incontinence. Osteoporos Int 2010;21:479-85.
19
Slemenda CW, Christian JC, Reed T, Reister TK, Williams CJ, Johnston CC Jr. Long-term bone loss in men: effects of genetic and environmental factors. Ann Intern Med 1992;15;117:286-91.
20
Hannan MT, Felson DT, Dawson-Hughes B, Tucker KL, Cupples LA, Wilson PW et al. Risk factors for longitudinal bone loss in elderly men and women: the Framingham Osteoporosis Study. J Bone Miner Res 2000;15:710-20.
21
Ward KD, Klesges RC. A meta-analysis of the effects of cigarette smoking on bone mineral density. Calcif Tissue Int 2001;68:259-70.
22
Nuti R, Siviero P, Maggi S, Guglielmi G, Caffarelli C, Crepaldi G, Gonnelli S. Vertebral fractures in patients with chronic obstructive pulmonary disease: the EOLO Study. Osteoporos Int 2009;20:989-98.
23
Kulak CA, Borba VC, Jorgetti V, Dos Reis LM, Liu XS, Kimmel DB et al. Skeletal microstructural abnormalities in postmenopausal women with chronic obstructive pulmonary disease. J Bone Miner Res, 2010;25:1931-40.
24
Jørgensen NR, Schwarz P. Osteoporosis in chronic obstructive pulmonary disease patients. Current Opinion in Pulmonary Medicine 2008;14:122-127.
25
Hens C, Böhning W. [Does COPD affect bone mineral content?]. Pneumologie 1990;44:204-5.
26
Nishimura Y, Nakata H, Tsutsumi M, Maeda H, Yokoyama M. Relationship between changes of bone mineral content and twelve-minute walking distance in men with chronic obstructive pulmonary disease: a longitudinal study. Intern Med 1997;36:450-3.
27
Langhammer A, Norjavaara E, de Verdier MG, Johnsen R, Bjermer L. Use of inhaled corticosteroids and bone mineral density in a population based study: the Nord Trøndelag Health Study (the HUNT Study). Pharmacoepidemiol Drug Saf 2004;13:569-79.
28
Lipworth BJ. Systemic adverse effects of inhaled corticosteroid therapy: A systematic review and meta-analysis. Arch Intern Med 1999;159:941-55.
29
Güloğlu SB. Doktor ve Hemşirelerin Osteoporoz Bilgi ve Farkındalık Düzeyi: Kesitsel Bir Çalışma. Kafkas J Med Sci 2019;9:46–53.
