ÖZET
Amaç:
Bu çalışmanın amacı osteoporoz bilgi ve öz-etkililik düzeyleri ile ilişkili faktörlerin değerlendirilmesidir.
Gereç ve Yöntem:
Çalışma İskenderun Halk Eğitim Merkezi kurslarına katılan 19-60 yaş grubu 419 kadın ile yürütülmüştür. Osteoporoz bilgi düzeyi ölçeği (OKT) ve Osteoporoz öz-etkililik ölçeğini (OSS) kapsayan anket yüz yüze görüşme yöntemi ile uygulanmış, vücut ağırlığı ve boy uzunluğu ölçümleri tekniklerine uygun olarak yapılmıştır
Bulgular:
Toplam OKT puanları yaşı >23 yıl olanlarda ≤23 yıl olanlara kıyasla daha yüksektir. Lisans mezunlarının toplam OKT puanları okuryazarlara kıyasla 12,9 kat daha yüksektir. OSS-egzersiz puanları serbest meslek sahibi kadınlarda ev hanımlarına kıyasla 2,4 kat daha yüksektir. OKT ve OSS toplam puanları, OKT-beslenme ve OSS-kalsiyum, OKT-egzersiz ve OSS-egzersiz puanları arasında ilişki saptanmıştır.
Sonuç:
İskenderun Halk Eğitim Merkezi kurslarına katılan kadınların osteoporoz bilgi ve öz-etkililik düzeyleri düşüktür. Yaş, eğitim düzeyi ve meslek osteoporoz bilgi ve öz-etkililik düzeylerini etkileyen önemli demografik faktörlerdir. Çok merkezli, kalsiyum alım miktarı ve fiziksel aktivite düzeylerinin değerlendirileceği daha ileri çalışmalara ihtiyaç vardır.
References
1
Kling JM, Clarke BL, Sandhu NP. Osteoporosis prevention, screening, and treatment: a review. J Womens Health (Larchmt) 2014;23:563-72.
2
Siris ES, Adler R, Bilezikian J, Bolognese M, Dawson-Hughes B, Favus MJ, et al. The clinical diagnosis of osteoporosis: a position statement from the National Bone Health Alliance Working Group. Osteoporos Int 2014;25:1439-43.
3
World Health Organisation. WHO scientific group on the assessment of osteoporosis at primary health care level. Geneva World Health Organisation; 2007.
4
Sözen T, Özışık L, Başaran NÇ. An overview and management of osteoporosis. Eur J Rheumatol 2017;4:46-56.
5
Sedlak CA, Doheny MO, Jones SL. Osteoporosis prevention in young women. Orthop Nurs 1998;17:53-60.
6
Kılıç D, Erci B. Osteoporoz Sağlik İnanç Ölçeği, Osteoporoz Öz-Etkililik/Yeterlik Ölçeği Ve Osteoporoz Bilgi Testi’nin Geçerlilik Ve Güvenirliği. Atatürk Üniv. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2004;7:89-102.
7
Rizzoli R, Bischoff-Ferrari H, Dawson-Hughes B, Weaver C. Nutrition and bone health in women after the menopause. Womens Health (Lond) 2014;10:599-608.
8
International Osteoporosis Foundation. https://www.iofbonehealth.org/facts-statistics. 24th June 2018.
9
Tuzun S, Eskiyurt N, Akarirmak U, Saridogan M, Senocak M, Johansson H, et al. Incidence of hip fracture and prevalence of osteoporosis in Turkey: the FRACTURK study. Osteoporos Int 2012;23:949-55.
10
Kim KK, Horan ML, Gendler P. Osteoporosis Knowledge Test, Osteoporosis Health Belief Scale, and Osteoporosis Self-Efficacy Scale. Allendale, Grand Valley State University, MI: 1991.
11
Atalay NŞ, Akkaya N, Şahin F. The Psychometric Properties of the Turkish Version of Revised 2011-Osteoporosis Knowledge Test. Turk J Osteoporos 2015;21:127-31.
12
World Health Organisation. Obesity: Preventing and managing the global epidemic. Geneva World Health Organisation; 2000.
13
Yeap SS, Goh EM, Das Gupta E. Knowledge about osteoporosis in a Malaysian population. Asia Pac J Public Health 2010;22:233-41.
14
Koç A, Raypak C, Yıkılkan H, Akbıyık İ, Görpelioğlu S. Knowledge, attitude and behaviour levels bout osteoporosis among 18-35 years old women. Turk J Osteoporos 2016;22:11-6.
15
Çıtıl R, Özdemir M, Poyrazoğlu S, Balcı E, Aykut M, Öztürk Y. Women’s knowledge and attitude about osteoporosis at Kayseri Melikgazi Health Group Headship’s. Osteoporoz Dünyasından. 2007;13:60-6.
16
Drozdzowska B, Pluskiewicz W, Skiba M. Knowledge about osteoporosis in a cohort of Polish females: the influence of age, level of education and personal experiences. Osteoporos Int 2004;15:645-8.
17
Gemalmaz A, Oge A. Knowledge and awareness about osteoporosis and its related factors among rural Turkish women. Clin Rheumatol 2008;27:723-8.
18
Nguyen NV, Dinh TA, Ngo QV, Tran VD, Breitkopf CR. Awareness and knowledge of osteoporosis in Vietnamese women. Asia Pac J Public Health 2015;27:NP95-105.
19
Okumus M, Ceceli E, Tasbas O, Kocaoglu S, Akdogan S, Borman P. Educational status and knowledge level of pre- and postmenopausal women about osteoporosis and risk factors: a cross-sectional study in a group of Turkish female subjects. J Back Musculoskelet Rehabil 2013;26:337-43.
20
Ailinger RL, Braun MA, Lasus H, Whitt K. Factors influencing osteoporosis knowledge: a community study. J Community Health Nurs 2005;22:135-42.
21
Aksu A, Zinnuroğlu M, Karaoğlan B, Akın S, Kutsal YG, Atalay F et al. Osteoporosis, education status and knowledge level research results. Osteoporoz Dünyasından 2005;11:120-7.
22
Altın E, Karadeniz B, Türkyön F, Baldan F, Akkaya N, Atalay NŞ, et al. The Comparison of Knowledge Level and Awareness of Osteoporosis between Women and Men. Turk J Osteoporos 2014;20:98-103.
23
Arslan SA, Daşkapan A, Atalay DK, Tüzün EH, Korkem D. Osteoporosis knowledge level of the women living in the city of Kırıkale. Turk J Physiotherapy and Rehabilitation Dergisi 2015;26:120-7.
24
Ozturk A, Sendir M. Evaluation of knowledge of osteoporosis and self-efficacy perception of female orthopaedic patients in Turkey. J Nurs Healthc Chronic Ill 2011;3:319-28.
25
Barzanji AT, Alamri FA, Mohamed AG. Osteoporosis: a study of knowledge, attitude and practice among adults in Riyadh, Saudi Arabia. J Community Health 2013;38:1098-105.
26
Yağmur Y. Evaluation of the efficiency og the health improvement program administered on young women for protection of osteoporosis. Inonu Univ Tıp Fak Derg. 2006;13:257-62.
27
Gelisli Y, Ersoy Y, Konokman GB. Determining the impact of nutrition training given to women on their knowledge amout osteoporosis. Procedia Soc Behav Sci 2009;1:2524-8.
28
Sayed-Hassan R, Bashour H, Koudsi A. Osteoporosis knowledge and attitudes: a cross-sectional study among female nursing school students in Damascus. Arch Osteoporos 2013;8:149.
29
Ford MA, Bass M, Zhao Y, Bai JB, Zhao Y. Osteoporosis Knowledge, Self-Efficacy, and Beliefs among College Students in the USA and China. J Osteoporos 2011;2011:729219.
30
Werner P. Knowledge about osteoporosis: assessment, correlates and outcomes. Osteoporos Int 2005;16:115-27.
31
Winzenberg TM, Oldenburg B, Frendin S, De Wit L, Jones G. Effects of bone density feedback and group education on osteoporosis knowledge and osteoporosis self-efficacy in premenopausal women: a randomized controlled trial. J Clin Densitom 2005;8:95-103.
32
Endicott RD. Knowledge, Health Beliefs, and Self-Efficacy regarding Osteoporosis in Perimenopausal Women. J Osteoporos 2013;2013:853531.
