ABSTRACT

Introduction:

This study aimed to evaluate whether osteoporosis (OP) risk factors have any effect on bone mineral density in patients receiving OP treatment.

Material and method:

The study included 73 postmenopausal women with OP who had been using bisphosphonate treatment for one year, with at least one of either total lumbar or femoral neck T-score still <-2.5 and whose total lumbar and/or femoral neck T-scores showed no improvement compared to one year earlier. Demographic characteristics and OP risk factors were recorded. Mini-mental test (MMT), Beck Depression and Anxiety Scales were used in the evaluation of the cognitive status of patients. The assessed parameters of patients were compared with the current total lumbar and femoral neck T-scores.

Results:

Being underweight, illiteracy, high gravidity, inadequate calcium intake, and cognitive dysfunction were found to be effective on lumbar and femoral neck T- scores, while tea and coffee consumption, smoking status and the presence of additional comorbidity and drug use were found to be effective on femoral neck T-scores.

Conclusion:

Some OP risk factors may contribute to the ineffectiveness in patients receiving regular OP treatment who fail to show adequate response. (Turkish Journal of Osteoporosis 2011;17:44-50)

Giris

Osteoporoz (OP), düsük kemik kütlesi ve kemik dokusunun mikro mimari yapisinin bozulmasi ile karakterize, kemigin yapisal yetmezligidir (1). OP’da kemik kirilganliginda artis olmasi, morbidite ve mortalitede de artisa neden olmaktadir (1). Dünya Saglik Örgütü (DSÖ), OP’u Dual Enerji X-Ray Absorbsiyometri (DEXA) ölçümlerine göre tanimlamistir (2). Ülkemizde de DEXA ölçümü, OP tanisi ve tedavinin devami için altin standarttir (3). Dolayisi ise OP’un en önemli sonucu olan kiriklarin önlenmesinde de önemli bir yer tutmaktadir. Literatürde OP tanisinin konulmasi ve kirik riskinin belirlenmesinde, OP risk faktörlerinin arastirilip, bunlarin varliginda DEXA ile kemik mineral yogunlugunun (KMY) degerlendirilmesinin daha etkin olacagi bildirilmektedir (4). Osteoporoz risk faktörlerini; beyaz irk, kadin cinsiyet, düsük vücut kitle indeksi (VKI), meslek, sosyoekonomik durum, bazi jinekolojik özellikler, kiside ve annede geçirilmis frajilite kirigi öyküsü, beslenme tarzi, çay, kahve, sigara gibi aliskanliklar, sedanter yasam, kronik hastaliklar, ek medikasyon kullanimi gibi tibbi durumlar ve bilissel fonksiyon ve ruhsal durum bozuklari gibi düsmeye yönelik kisisel özellikler gibi faktörler olusturmaktadir (5). Yapilan çalismalarda koruyucu tedavi bakimindan OP risk faktörlerinin saptanmasi ve özellikle riskli hastalarin belirlenerek erken tani ile OP’a bagli morbidite ve mortalitenin önlenmesinin önemi vurgulanmaktadir (6). Bu çalismalarin çogunda risk faktörlerinin OP ve buna bagli kirik görülme orani ile iliskisi siklikla arastirilmis olmasina ragmen (6), OP tedavisi verilen hastalarda bu risk faktörleri ile DEXA ölçümleri arasinda iliski olup olmadiginin arastirildigi çalisma sayisi çok azdir. Bu nedenle çalismamizda, OP risk faktörlerinin varliginin OP tedavisi alan hastalarda DEXA düzeyi ile iliskili olup olmadiginin arastirilmasi ve risk faktörlerinin DEXA düzeylerine etkisinin degerlendirilmesi amaçlandi.