Diğer

Erkeklerde Kalkaneal Ultrason T-Degerlerinin Vertebra ve Proksimal Femur DXA T-Degerleri ile Karsilastirilmasi

  • Ayse Yaliman
  • Aydan Oral
  • Dilsad Sindel

Turk J Osteoporos 2004;10(3):-

ÖZETÇalismamizda erkeklerde kalkaneusda kantitatif ultrason (QUS) degerlerini lomber bölge ve proksimal femur dual enerji X-ray absorbsiyometri (DXA) sonuçlari ile karsilastirmayi amaçladik. Çalistigimiz altmisdört erkekte (yas ortalamalari 52.47 + 16.51 yil) lomber vertebra ve femur boynu kemik mineral yogunlugu (KMY) T-degerleri kalkaneal QUS T-degerleri ile pozitif korelasyon göstermektedir (r=0.258, pAnahtar kelimeler: Kantitatif ultrason, dual enerji, X-ray absorbsiyometri, T-degeri, erkek, osteoporozSUMMARYThe aim of the study was to compare the T-scores of quantitative ultrasound (QUS) of the calcaneus with those of dual-energy X-ray absorptiometry (DXA) of the lumbar spine and hip in men. We studied on sixty-four male patients (mean age 52.47 + 16.51 years). BMD T-score at the lumbar spine and femoral neck correlated positively with QUS T-score of the calcaneus (r=0.258, pKey words: Quantitative ultrasound; dual X-ray absorptiometry ; T-score, male, osteoporosis

GIRIS VE AMAÇ

Kantitatif ultrason (QUS) sistemleri osteoporoz ve fraktür riskinin degerlendirilmesinde radyasyon kullanan dansitometri tekniklerine ucuz, hizli, tasinabilir bir alternatif olarak ilgi çekmektedir (1) ve QUS degerlerinin fiziksel özellikleri nedeniyle sadece kemik yogunlugunu degil, küçük bir oranda da olsa fraktür riskinin belirlenmesinde önemli rol oynayan elastisite, konnektivite ve homojenite gibi özellikleri de ortaya koyabildiginden bahsedilmektedir (1). Çesitli bölgelerden ultrasonik ölçümler yapilabilmekte ancak yogun trabeküler içerigi nedeniyle kalkaneus en sik kullanilan bölgedir. QUS’un osteoporotik kadinlarda vertebral ve kalça fraktür riskinin varliginin ayirdedilmesini saglayabilecegi bildirilmistir (2,3,3,4,3,4,5,3,4,5,6). Kemik yapisinin ultrason ile degerlendirildigi ilk çalismalar daha yogun olarak kadinlarda yapilmistir (5,6,7,6,7,8), ancak erkeklerde kemigin kantitatif ultrasonografik degerlendirmelerinin yapildigi çalismalar göreceli olarak daha yeni ve az sayidadir (15,16,16,17,16,17,18).Kantitatif ultrasonografik degerlendirmelerin dogruluk ve tutarliliginin yüksek oldugu ile ilgili çok sayida çalisma literatürde yer almakta ancak son zamanlarda QUS degerlerinin DXA degerleri ile karsilastirildigi çalismalar da (19,20,20,21) dikkat çekmektedir. Bu çalismalarda çogunlukla kadinlar, ele alinmis olup diger osteoporoz ve QUS çalismalarinda oldugu gibi erkeklerde yapilan çalismalar az sayidadir (13,14,15,16,17,14,15,16,17,18,19,20,21,22).Biz çalismamizi erkeklerde kalkaneal ultrasonografik ölçümlerin T-degerlerinin kalça kemik mineral yogunlugu T-skorlari ile uyumunu, WHO osteoporoz kriterleri bazinda, degerlendirmek üzere planladik.


METOD

Çalismamizda kalkaneal QUS ve lomber bölge ve kalça DXA ölçümleri yapilmis yaslari 19 ile 80 arasinda degisen (ortalama 52.47 + 16.51 yil) 64 erkegin sonuçlari degerlendirmeye alindi. Kortikosteroid kullanimina bagli osteoporoz nedeniyle refere edilenler, vertebral fraktürü olanlar degerlendirmeye alinmadi. DXA için “Hologic QDR 1000”, kalkaneal ultrason için “Hologic Sahara Clinical Bone Sonometer” cihazlarini kullandik. Lomber vertebra için cihazin normative datasi, kalçada NHANES referans araligi ve Dünya Saglik Örgütü (WHO)’nün osteoporoz kriterleri (T deger < -2.5) kullanilarak degerlendirmeler kategorize edildi. Istatistiksel degerlendirmeler için SPSS (Statistics for Social Science) (Version 10) programi kullanildi. Duyarlilik ve özgüllük, kappa uyum katsayisi hesaplamalari klasik tanimlamalara uygun yapildi.


BULGULAR

Atmisdört erkegin L1-L4 DXA ve femur boynu T-degerleri ile kalkaneal QUS T-degerleri arasinda istatistiksel düzeyde anlamli korelasyon bulunmustur. QUS ile lomber, femur boynu ve total kalça DXA T-degerleri arasindaki korelasyon katsayilari sirasiyla r = 0.258 (p 0.05 )dur (Tablo 1).Kalkaneal QUS T-degerleri, L1-L4 DXA T-degerleri normal olanlarin %47,37’sinde normal, osteopenik olanlarin %57,57’sinde osteopenik, osteoporotik olanlarin %25’inde osteoporotik bulunmustur. Kalkaneal QUS T-degerleri, femur boynu ve total kalça DXA T-degerleri normal olanlarin sirasiyla %0 ve %25’inde normal, osteopenik olanlarin sirasiyla %58.62 ve %65.22’sinde osteopenik, osteoporotik olanlarin sirasiyla %48.27 ve %45.94’ünde osteoporotik bulunmustur. Lomber vertebra ve femur boynu için kappa (c) katsayisi sirasiyla 0.16 ve 0.27 olarak hesaplanmistir (Tablo 2).Bu sonuçlara göre kalkaneal QUS’un vertebradaki osteoporozu belirlemek için duyarliligi (sensitivity) %25, özgüllügü (specificity) %96’dir. Buna göre çalismada söz konusu edilen erkeklerden olusan grupta QUS’un vertebral osteoporozu belirlemede yalanci negatif sonuç orani %75, yalanci pozitif sonuç orani % 4’tür. Kalkaneal QUS’un femur boynu ve total kalçada osteoporozu belirlemek için duyarliligi sirasiyla %0 ve %25, özgüllügü sirasiyla %91 ve %93’dür. QUS T-degerinin kalçada osteoporozu belirlemede yalanci pozitif sonuç orani femur boynu için % 9, total kalça için % 7, yalanci negatif sonuç orani femur boynu için %100, total kalça için %75’dir (Tablo 3). QUS için lomber bölgede hesaplanan pozitif kestrim degeri % 60, negatif kestrim degeri %85; femur boynu için sirasiyla %0 ve %90; total kalça için %20 ve %95’tir.